Ekonomi Üzerine Nasıl Düşünmeli

Bir Başlangıç Kılavuzu

Per L. Bylund - 17.08.2022

Önsöz

Okuyacağınız bu küçük kitap büyük bir şeyi başarmak için yazıldı: Bu büyük şey ekonomi okuryazarlığıdır. Genellikle ekonomi kitaplarında olduğu gibi yıldırıcı ve zorlayıcı olmak yerine bu kitap davetkâr ve teşvik edici olması için kasıtlı olarak çok kısa tutulmuştur. Eğer ben bu standardı tutturabildiysem, siz okuyucular da ekonominin nasıl işlediğine dair hayatınızı değiştirecek bir anlayışı neredeyse hiç vakit kaybetmeden kazanmış olacaksınız. Bu, çok düşük bir maliyete çok fazla değer kazanımı anlamına gelmektedir.

Eğer beklentileri aşmayı da başarabildiysem, bu kitap sizi de ekonominin sunabilecekleri konusunda heyecanlandıracaktır. Çünkü ekonomi okuryazarlığı zihin açıcıdır. Sağlam ekonomik mantık ve muhakeme hem ekonomiyi hem de toplumu anlamak için son derece güçlü bir araçtır. Görünenin altında neler olup bittiğini ve işlerin neden böyle olduğunu açığa çıkarır. Aslında, dünyayı doğru bir şekilde anlamak için ekonomi okuryazarlığı elzemdir.

Ancak girişimimde başarısızlığa uğramış olmam da gayet muhtemeldir. Eğer öyleyse, bana neyi yanlış yaptığımı düşündüğünüzü ve nasıl daha iyi yapabileceğimi iletirseniz çok memnun olurum. Beni internette bulmak çok kolay, bu yüzden lütfen yorumlarınızı benimle paylaşmayı unutmayın. Kitabı okuyup bitirdikten sonra lütfen bir başkasına da okuması için verin. Belki onlar daha şanslı olur ve kitaptan daha fazla yararlanırlar. Her halükârda, bu kitap size çok pahalıya patlamayacaktır -oldukça uygun fiyatlıdır. Ufak da olsa bir şeyler öğrenmiş olursunuz belki...

Bu metni hazırlarken pek çok kişinin tartışmalarından, geri bildirimlerinden ve önerilerinden yararlandım. Porter Burkett, Susanne Bylund, Richard Gajan, David Gordon, Jonathan Newman ve Mikael Nordin’e, makalenin önceki taslakları hakkında geri bildirimde bulundukları için özellikle teşekkür ederim. Hâlâ giderilmemiş hatalar varsa tamamen benim hatamdır.

Ayrıca, bu kitabı mümkün kılmak için cömertçe bağışta bulunan birçok kişiye ve Avusturya İktisat Teorisi’ni kısa, erişilebilir ve anlaşılması kolay bir formatta kamuoyuna sunma fırsatı verdiği için Mises Enstitüsü’ne en içten teşekkürlerimi sunarım.

Per Bylund

Tulsa, Oklahoma

Temmuz 2022

Konu Başlıkları

Kısım 1: Ekonomi Bilimi

Bölüm 1: Ekonomi Nedir

1. Ekonomi

2. Ekonomik Problem

3. Bir Kavrayış Olarak Ekonomi Bilimi

Bölüm 2: Ekonomi Teorisi

1. Başlangıç Noktası

2. İnsan Eylemini Açığa Çıkarmak

3. Eylem Aksiyomunun Dâhiyaneliği

Bölüm 3: Ekonomi Bilimi Nasıl Yapılır

1. Mübadelenin Anlamı

2. Fiyat ve Değer

3. Fiyat Mekanizması

4. Adım Adım Metot

5. Sosyal Bir Bilim Olarak Ekonomi Bilimi

Kısım 2: Piyasa

Bölüm 4: Fabrika Değil, Süreç

1. Koordine Bir Süreç

2. Sürekli İnovasyon

3. Sürekli Belirsizlik

Bölüm 5: Üretim ve Girişimcilik

1. Kıtlığın Üstesinden Gelmek İçin Üretim

2. Sermaye ve Üretim

3. Girişimcinin Rolü

4. Girişimciler Hata Yapabilir

Bölüm 6: Değer, Para ve Fiyat

1. Değeri Ölçme Problemi

2. Paranın Kullanımı

3. Paranın Ortaya Çıkışı

4. Paranın Önemi

5. Parasal Fiyatlar

6. İtibari Para Birimi ve Fiyat Enflasyonu

Bölüm 7: Ekonomik Hesaplama

1. Üretken Bir Ekonominin Doğası

2. İtici Güç

3. Değer Üretimi

4. Girişimcilik ve Yöneticilik

Kısım 3: Müdahale

Bölüm 8: Parasal Müdahale

1. Ani Yükseliş ve Çöküş Döngüsü [Boom-Bust]

2. Getiri Oranı ve Sermaye Yatırımları

3. Yapay Ani Yükselişin Nedeni ve Doğası

4. Kırılma Anı

5. Hataları Düzeltici Çöküş

Bölüm 9: Regülatif [Düzenleyici] Müdahale

1. Görünen

2. Görünmeyen

3. Henüz Gerçekleşmemiş Olan

Sonuç: Eylem ve Etkileşim

İlave Okumalar

---

Yazar: Per L. Bylund

Dr. Per Bylund (PhD) Mises Enstitüsü’nün kıdemli bir üyesidir. Dr. Bylund aynı zamanda Girişimcilik alanında doçent doktordur ve Oklahoma Eyalet Üniversitesi Spears İşletme Okulu’nun Girişimcilik Bölümü’nde Records-Johnston Serbest Girişim profesörlüğüne ve Stockholm’deki Ratio Enstitüsü’nde doçent üyeliğe sahiptir. Daha önce Baylor Üniversitesi ve Missouri Üniversitesi’nde görev yapmıştır. Dr. Bylund’un hem girişimcilik hem de işletme yönetimi alanındaki en iyi dergilerde ve ayrıca Quarterly Journal of Austrian Economics ve Review of Austrian Economics’te araştırmaları yayınlamıştır. Özenli ve kapsamlı üç kitabın yazarıdır: The Seen, the Unseen, and the Unrealized: How Regulations Affect our Everyday Lives, The Problem of Production: A New Theory of the Firm ve How to Think about the Economy: A Primer. Agenda Publishing’de Avusturya Ekonomisi kitap serisinin ve Mises Enstitüsü tarafından yayınlanan The Next Generation of Austrian Economics: Essays In Honor of Joseph T. Salerno’nun editörlüğünü yapmıştır. Dört iş girişimi kurmuştur ve Entrepreneur için aylık bir köşe yazısı yazmaktadır. Anarchism.net’in de kurucusudur. Daha fazla bilgi için PerBylund.com’a ve Twitter’ına bakabilir ve ona e-posta gönderebilirsiniz.

Çevirmen: Fırat Kaan Aşkın

Bu yazı Mises.org sitesinde yayınlanmış olan Per Bylund’a ait How to Think about the Economy: A Primer adlı kitabın Önsöz ve İçerik kısımlarının Creative Commons Attribution NonCommercial 4.0 Uluslararası Lisansı’na uygun olarak paylaşılmış tercümesidir.